Kirk Douglas: Hayatı Film Yapılacak Aktör

Hollywood’un temel direklerinden Kirk Douglas (103) da aramazdan ayrıldı. Gelen haberlere göre; Kaliforniya Severly Hills’teki evinde ölü bulundu. En büyük oğlu Michael Douglas’ın beyan ettiği gibi, dolu dolu yaşadı. Heyecanı, aksiyonu, başarıyı, şöhreti, zenginliği doyasıya tanıdı. 

Ailesi, göçmen ülkesi ABD’ye Rusya’dan gelmişti. Günümüzde Belarus - Beyaz Rusya! - sınırları içinde kalan Gomel şehrindendiler. Yahudi cemaatinin namuslu ve yoksul mensuplarıydılar. Ailenin yükü serbest meslek sahibi baba Herschel Demsky’nin üzerindeydi. Anne Bryna Demsky ev hanımıydı ve çocukların bakımından/büyütülmesinden sorumluydu. Kirk Douglas diye ünlenecek aktör adayının gerçek ismi ‘Issur Danielovitch Demsky’ idi. New York’da, 9 Aralık 1916’da doğdu. Demsky ailesinin biricik oğluydu. 6 kız kardeşe sahipti. Demskyler, ABD’de de fakirlik zinciri kıramamıştı.

- Çocukluğunda Çalışmaya Başladı… -

Küçük Demsky hayata erken başladı. İlkokul sıralarında para kazanmanın yollarını aradı. Pazarlarda, inşaatlarda su ve poğaça sattı; harçlığını çıkardı. Resmi biyografisinde yazdığına göre; askere gidinceye kadar 40’dan fazla farklı işte çalıştı. Kız kardeşleri de atölye ve küçük fabrikalarda gündelikçiydi. Aile kıt kanaat geçin(ir)di.

Genç delikanlı Demsky hırslı, enerjik ve yükselme aşkı ile doluydu. Sahne sanatlarına ve sinemaya ilgi duyardı. Boks ve güreş çalıştı. Para kazanmak için güreş müsabakalarına katıldı ve dereceler aldı. Lise döneminde ilk sahne tecrübesini yaşadı. Alkışlar ve övgüler yolunu çizdi: Aktör olacaktı. İmkânsızlık kelimesini lügatinden çıkardı. Uykusuz kalmak, hastalanmak pahasına para kazanacak ve hedefine yürüyecekti. Bulduğu bursla üniversite eğitimini tamamladı. St Lawrence Üniversitesi’nden mezun oldu. Eğitim borcunu ödemek için bahçıvanlık, temizlikçilik işlerinde çalıştı. Kasaba festivallerine katılıp para karşılığı güreş tuttu, boks ringlerinde yumruklarını konuşturdu.

New York Drama Sanatları Akademisi’ne devam edip yeteneğini geliştirdi. Cüzi de olsa, yine burs kazandı ve hedefine yaklaştı. Lauren Bacall ve - sonradan evleneceği! - Diana Dill sınıf arkadaşıydı.

- Savaşta Yaralandı Cesaret Madalyası Aldı… -

2. Dünya Savaşı başlamıştı. 1941’de ABD Donanması’na gönüllü yazıldı. 2 yıl askerlik yaptıktan sonra aldığı ağır yaralar neticesinde tercih edildi. Cesaret madalyası sahibiydi. Aynı yıl, sınıf arkadaşı da olan Diana Dill ile hayatını birleştirdi. İlk oğlu Michael Douglas 1944’de dünyaya geldi. 1944’de, 2. oğlu - yapımcı! - Joel Douglas doğdu. İlk evliliği 9 yıl sürecekti.

New York’ta döndüğünde, radyoda yayınlanan ‘radyo tiyatrosu’nda iş bulabildi. Sanatçı adı kısa ve akılda kalıcı olmalıydı. Isadore Demsky’i seçti. Broadway Tiyatro Yönetmeni Guthrie McClintic ismi beğenmedi. Önerisi ve tartışmaları sonucunda ‘Kirk Douglas’ da karar kılındı.

İlk filmi - 1946’da! – ‘The Strange Love of Martha Myers’ - Martha Myers’in Garip Aşkı! - idi. Judith Anderson, Barbara Stanwyck, Van Heflin ile birlikte oynadı.

- Canlandıracağı Karakterler İçin Saatlerce Çalışırdı… -

Sinemada da cesaretini gösterdi. Kendi şirketini - annesinin adını verdiği! -  ‘Bryna Yapım’ı kurdu. Beyaz perdede çok çeşitli rolleri canlandırdı. Kovboy filmlerinde müthiş başarılıydı. Tecrübeli kovboy gibi ata binmeyi, silah kullanmayı öğrendi. Haftalar süren egzersizler yaptı. ‘Along the Great Divide’ (1951)’de başrol oynayacaktı. 1962’de çekilen ‘Lonely Are the Brave’de başarısının zirvesindeydi.

Kirk Douglas, 1954’de - asistanı! - Anne Buydens ile evlendi. 2 oğul sahibi daha oldu: Film yapımcısı Peter Douglas ve aktör Eric Douglas… En küçük oğlu Eric, 2004’de, aşırı dozda uyuşturucu kullanmaktan vefat edecekti.

Ünlü ressam Vincent Van Gogh’un hayatının anlatıldığı ‘Lust for Life’ (1956) - Türkiye’de ‘Yaşama Tutkusu’/‘Ölmeyen İnsanlar’ adlarıyla gösterildi! - filminde sanatçının çelişkilerini/gelgitlerini üstün performansla sergiledi.

Savaş filmlerinde de kendisini gösterdi. ‘Paths of Glory’ (1957) ve ‘Is Paris Burning’ (1966) ile Hollywood’un unutulmazları arasına girdi.

- McCarthy Operasyonlarına Katılmadı… -

Soğuk savaş döneminde işine ağırlık verdi. McCarthy operasyonlarına katılmadı; hiçbir meslektaşını da ispiyonlamadı. ‘Cadı avı’ denen, sosyalist/komünist izlemesinde/tutuklamasında tarafsız kaldı. Oysa John Wayne, Elia Kazan gibi Hollywood’un önemli isimleri, merkezi hükümetin/FBI’ın ‘gözü/kulağı’ olmuş, bilgi taşımıştı. Pek çok sinemacının kara listeye girmesini, beş parasız kalmasını sağladılar.

Yapımcılığını üstlendiği, başrollerden birini oynadığı Spartacus (1960) ile gerçek büyük çıkışı sağladı. McCarthy’nin kadrine uğrayan Dalton Trumbo’ya şans verdi; filmde çalışmasını sağladı. Film, 1961 Oscar Ödülleri’nin 5’ini kazandı. Yönetmen Stanley Kubrick de, ‘En Başarılı Rejisör’ mükâfatına layık görüldü.1991’de, düşen helikopterden burnu kanamadan kurtuldu. Hayatta kalması mucizeydi.

Kirk Douglas, 'Champion', 'The Bad and the Beautiful', 'Lust for Life' filmlerinde rolleriyle 3 defa Oscar’a aday gösterildi ama kazanamadı. 1996’da, sinema sanatına yaptığı üstün katkılardan dolayı Oscar Özel Ödülü aldı. Aynı yıl ağır kalp krizi geçirdi, konuşma yetisini büyük ölçüde yitirdi. 

66 yıllık eşi Anne Buydens ile ‘Kirk ve Anne’ adlı ortak biyografilerini yazdılar. 

Kirk Douglas, bir asrı aşkın ömür sürdü. Son anına kadar da hayata bağlıydı. Yaşamı, macerayı, sinemayı ve ailesini çok sevdi. Her fırsatta karısı Anne Buydens’e sevgisini ve hayranlığını tekrarladı. Son dönemindeki en büyük zevki akrabalarıyla vakit geçirmekti.

Ali Hikmet İnce yazdı.