Genel kanının aksine, Çanakkale’de yedi düvele karşı hayat-memat savaşı veren Osmanlı Ordusu’nda azınlık mensubu, gayrimüslim askerler (Rum, Ermeni, Yahudi, Maruni, Süryani, Keldani gibi… ) de vardı. Birinci Dünya Savaşı başladığında 3 kıtada 2,5 milyon kilometreye yakın toprak parçasında hüküm süren Osmanlı Devleti'nin - 14 Mart 1914'deki! - nüfusu 18 milyon 520 bin idi. Devletin sınırları içinde 1 milyon 729 bin Rum, 1 milyon 161 bin Ermeni, 187 bin Musevi, 55 bin Süryani, 13 bin Keldani, 47 bin Maruni, 11 bin Roman, 15 bin Bulgar’ın yanı sıra az sayıda Nasturi, Yezidi, Dürzi, Kazak ve Latin yaşıyordu.
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi’nden Doç. Dr. Mithat Atabay, Osmanlı Ordusu’nda savaşan farklı inanç mensubu askerleri araştırdı. Atabay’ın bulgularına göre, Osmanlı üniforması giymiş 558 gayrimüslim Çanakkale Savaşları’nda şehit düştü. Başka bir deyişle, şehit düşen her 100 askerden biri gayrimüslimdi. Bu gayrimüslimler arasında 78 Yahudi orijinli Osmanlı askeri de bulunuyordu. Yahudi vatandaşlardan paşa rütbesinde olan Eliyas Kohen Paşa, İzak Molho Paşa, Gelibolulu Efraim Ben Varon Paşa da bizzat savaşta - doktor olarak - yeraldı. Çanakkale’de savaşan Osmanlı Yahudileri arasından İsrail Devleti’nin kuruluşunda önemli rol oynayanlar da çıktı: İsrail’in İkinci Başbakanı Moshe Sharett gibi …
Ali Hikmet İnce derledi ve yazdı.
Süzme Haber