2. Abdülhamit’in Kadrolu Şakşakçıları

Üç farklı grup şeklinde görevlerini yapan şakşakçıların başında bir ‘şeyh efendi’ bulunurdu. Şakşakçılar, padişah nereye giderse, takip eder, dua eder ve alkışlardı.

Osmanlı’nın son döneminde, hükümdarın moralini yükseltmek ve halk nezdindeki itibarını korumak amacıyla kadrolu/maaşlı alkışçılar alınmıştı. Üç farklı grup şeklinde görevlerini yapan şakşakçıların başında bir ‘şeyh efendi’ bulunurdu. Şakşakçılar, padişah nereye giderse, takip eder, dua eder ve alkışlardı. Alkışlarken en çok tekrarladıkları dua ise, ‘Padişahım Çok Yaşa!’ idi.

Sarayda şakşakçı/alkışçı istihdamı 2. Abdülhamit ile başlamıştı. Sultan Abdülaziz döneminde alkışlama geleneği halka geçmişti. Sultan, Mısır gezisinden dönerken İzmir’e uğramış; çeşitli azınlıklardan oluşan halk tarafından çoşkun alkışlarla karşılanmış; ‘Viva le Sultan!’ nidalarına boğulmuştu. Halkın gösterdiği tavır, Sultan’ın çok hoşuna gitmişti, İstanbul’a varınca hep anlatmıştı.

2. Abdülhamit’in en bilinen/tanınmış Alkışçıbaşısı Şeyh Tevfik Efendi idi. Şakşakçılar, Mızıka-ı Hümâyûn (Askerî Bando)’da hademe kadrosunda gösterilmişti. Alkışçılar, 6, 8 veya 12 kişilik gruplar şeklinde toplanır ve alkışlamayı başlatırdı. Şakşakçıların 3 çeşit de duası vardı. İlki, ‘Uğurun hayır ola, yaşın uzun ola. Hak teâla efendimize ömürler vere, devletinle çok yaşa!’ idi. İlk alkış, padişah saraydan çıkarken veya cami çıkışında arabaya binerken başlatılır ve arkasından dua yapılırdı.

İkinci dua ise şöyleydi: ‘Yardımcın Allah ola, yaşın uzun ola. Hak teâla efendimize ömürler vere, devletinle çok yaşa!’ İkinci dua da alkışlar eşliğinde, padişah atından veya arabasından inerken gerçekleştirilirdi. Bu dua ayrıca, padişah bayramlaşma için salona girdiğinde yinelenirdi. Sadrazam, şeyhülislamın gibi devletin yüksek kademe memurları padişahın bayramını kutlarken de tekrar edilirdi.

Alkışla tekrarlanan üçüncü dua ise, ‘Maaşallah, ömrü devletinle çok yaşa!’ şeklinde olandı. Sadrazam cami kapısında bekler, alayla gelen padişahı karşılarken, alkış ve dua tekrarlanırdı.

Uzunçarşılı’nın kaydettiğine göre, 2. Abdülhamit Cuma namazını kılmak için Yıldız Hamidiye Camii’ne geldiğinde, hademe-i şahane alkış tutmaya başlar, askerler üç defa ‘Padişahım çok yaşa, ömrün uzun olsun!’ diye haykırırdı. Diğer bir tezahürat da, ‘Yardımcın Allah ola, devletinle çok yaşa!’ idi.

Ali Hikmet İnce yazdı.

30 June 2018 20:39
1,374 kez okundu

Süzme Haber

Benzer Haberler

2. Abdülhamit Bursa’yı Başkent Yapacaktı

Sultan 2. Abdülhamit; Ruslar’ın İstanbul’a girip kendisini esir etmesinden korktu. Kutsal emanetler ve aile fertleriyle Bursa’ya geçmeyi düşündü. Ama bir haremağası fikrini değiştirmesine sebep oldu.

Paris Büyük (Ulu) Camisi’ne Atatürk’ün Katkısı

Türkiye’de Atatürk konusunda çalışan yazarlara göre, Mustafa Kemal Paşa’nın Paris Büyük Camisi’ne yıllık yardımı 10 bin Fransız frangı kadardı. İaneleri ölümüne kadar düzenli şekilde sürmüştü.

2’nci Abdülhamit’ten Pasteur’e Destek

Osmanlı’nın 34. Hükümdarı 2. Abdülhamit, Fransız asıllı mikrobiyolog ve kimyager Louis Pasteur'e eğitimden geçirmesi-eğitmesi için 3 Türk öğrenci gönderdi.

Filistin Yerine Mezepotamya’da Yahudi Devleti

Osmanlı’nın en çok tartışılan, son önemli sultanı - diye nitelendirilen! - 2’nci Abdülhamit, Yahudiler’e Filistin yerine Mezepotamya’ya gruplar halinde yerleşebileceklerini bildirmiş.

Çöpçülük Yapan Akıllı Kargalar

Fransa’da bir parkın çevre dostu müdürü, eğittiği akıllı kargaları ‘kadrolu çöpçü’ yaptı.

Mozart'la Emekli Edilen Eşekler

Mardin’in Artuklu Belediyesi Temizlik İşleri Müdürlüğü’nde kadrolu çalışan 3 eşek yaş haddinden emekli oldu.

Polis, Adsız'ın Evinde Hitler'i Aradı

Fakat maalesef Hitler, tehlikeyi daha evvelden sezinleyerek dama çıkmış, dehşetli bir sıçramayla yandaki komşu Sıdıka Hanım’ın evine ulaşmış ve göz göre göre gaiplere karışmayı başarmıştı.

Gamzedeyim Devâ Bulmam, Garibim Bir Yuva Kurmam…

Tatyos Efendi, Bir Gönlüme Bir Hâl-i Perîşânıma Baktım (rast), Bu Akşam Gün Batarken Gel (uşşak), Gamzedeyim Devâ Bulmam (uşşak) gibi çok bilinen/ünlü bestelerin de sahibiydi.

Paris Büyük (Ulu) Camisi’ne Atatürk’ün Katkısı

Son Sultanın Son Sevdası

Son Osmanlı hükümdarı, 115. İslâm Halifesi, Sultan Vahideddin ya da Sultan Vahdettin, 1 Eylül 1921’de, son eşi, 5. karısı Nimet Nevzat Hanım ile dünya evine girdi. Padişah 61 yaşındaydı; yeni zevcesi ise 18 yaşına yeni basıyordu.

2. Abdülhamit Bursa’yı Başkent Yapacaktı

Portre Ressamı Enver Paşa

Paşa’nın güzel sanatlara özellikle de resme karşı hevesi ve kabiliyeti vardı.

Osmanlı’nın En Ünlü Hükümdarı

Kanunî, büyük, hatırı sayılır, sözü dinlenir bir devletin; kuvvetli ordusu, zengin ekonomisi, adil hukuk sistemi ve yönetimden memnun vatandaşı olması gerektiğini savunurdu.

İslâm Halifesinin Hristiyan Oğlu

12. Osmanlı hükümdarı, 91. İslâm halifesi 3. Murat’ın İskender Yahya adlı bir şehzadesi vardı. Şehzade öldürülmekten son anda kurtarıldı ve bir kilisede Hıristiyan şeriatine göre yetiştirildi.

Devleti Haraca Bağlayan Hanım Sultan

Safiye Sultan, yüklü rüşvet ve hediyeler karşılığı yaptırdığı tayinlerde çok etkiliydi. Sadrazam atayacak/atatacak güce dahi ulaştı.

2. Elizabeth Hazreti Muhammed’in Akrabasıymış

İngiltere Kraliçesi 2’nci Elizabeth’in (91) İslâm Peygamberi Hazreti Muhammed ile 43’üncü kuşaktan akraba olduğu iddia edildi.

Diplomatik Pasaport Sahibi Mumya

Mısır’ın en önemli tarihsel figürlerden Ramses 2, çok uzun sayılacak ömür ve hükümdarlık dönemi sürmüştü.

Ölüm Döşeğinde Bile İzlenen Şair

Büyük şair ve fikir adamı Mehmet Akif Ersoy, hayatının son 10 yılında polisin ve istihbaratın sıkı takibi altındaydı.

İnek Dövmeli Mumya

Londra’daki ünlü British Museum’da sergilenen 5 bin yaşındaki erkek mumyasının kolunda iki inek dövmesi belirlendi.

Attila İlhan’ın Ünlü Edebiyat Hocası

Ailesi, Attila’nın İzmir’de değil de İstanbul’da, amcasının gözetiminde tahsiline devam etmesini kararlaştırdı. Boğaziçi Lisesi’ne kaydı yaptırıldı.

Her Şarkı Yarım Kalmış Bir Aşkı Anlatır

Baksı, doğunun halk dinlencelerini, şiirlerini, hikâyelerini, destanlarını dinleyerek/özümseyerek büyümüştü. Ziya Gökalp’in hemşehrisi ve yolunun yolcusuydu.

Ev Köpeğine Aylık 200 Lira Nafaka

İzmir’de görülen bir boşanma davasında çok ilginç sonuç çıktı: Vekaleti kadına bırakılan köpeğe erkeğin nafaka ödenmesi kararı verildi.

Kocasına Soyadını Veren Şarkıcı

Şükran Ay; evlendikten sonra soyadını değiştirmedi. Hattâ ısrarını bir adım ileri götürüp kocasının da kendi soyadını almasını istedi.

Polis, Adsız'ın Evinde Hitler'i Aradı

Gamzedeyim Devâ Bulmam, Garibim Bir Yuva Kurmam…

Tatyos Efendi, Bir Gönlüme Bir Hâl-i Perîşânıma Baktım (rast), Bu Akşam Gün Batarken Gel (uşşak), Gamzedeyim Devâ Bulmam (uşşak) gibi çok bilinen/ünlü bestelerin de sahibiydi.

Paris Büyük (Ulu) Camisi’ne Atatürk’ün Katkısı

Şairlerin Âşık Olduğu Kadın

Nahit Fıratlı (Gelenbevi) Hanım; Cumhuriyet dönemi Türk Edebiyatı’nın en önemli şairlerine ilham veren, yol gösteren, dertlerini paylaşan, evini/sofrasını açan, bazılarına kalbini aralayan tarifi/anlatılması gerçekten zor/imkânsız bir hanımdı.