1877’de Rus Orduları İstanbul’a yaklaşıp Yeşilköy’de karargâh kurunca; Osmanlı tahtında oturan Sultan 2. Abdülhamit; İstanbul’dan Bursa’ya taşınmayı düşündü ve hazırlıklara başlanmasını emrini verdi. Padişah; Kutsal Emanetleri de yanına alacak; ailesiyle birlikte Bursa’ya geçecekti. 2. Abdülhamit; Rusların İstanbul’a girip kendisini esir almasından da çekindi/korktu. Saray mutfağına talimat verdi; tenekeler dolusu kuzu/koyun kavurması hazırlanmasını istedi.
- Büyük Mutfak’taki Tenekeciler… -
Basiretçi Ali Bey; Rus Ordusu Ayastefanos’a (Yeşilköy) kadar geldiği günlerde, - 1877’nin Ocak ayının ilk günleri… - bir iş için Yıldız Sarayı’na gitti. Büyük Mutfak çevresinde yüz kadar tenekeci gördü. Meslek erbabı; akıl almaz çabukluk ve beceri ile teneke kutular yapmaktaydı. Bir yandan da koyunlar kesilmekte ve kazanlarda kavurmaya dönüştürülmekteydi. Ali Bey; mutfak görevlilerine hazırlığın ne için yapıldığını sordu. Aldığı cevap hem ilginç hem korkutucuydu:
‘Rusların İstanbul’a girip şehri ele geçireceklerinden kuşku yoktur. Sultan’ı da tutsak edeceklerdir. Bugünleri görmemek ve tutsak düşmemek için Sultan; Kutsal Emanetleri yanına alıp çoluk çocuğu ile birlikte Bursa’ya kaçmak düşüncesindedir. Yol azığı için 800 teneke kavurma hazır edilmektedir…’
Ali Bey; duydukları ve gördükleri karşısında şoke oldu. Sultan’ın maceralarının sonraki bölümü daha da ilginçti:
- Darüssaade Ağası Hafız Behram… -
‘Abdülhamit’i düşüncesinden döndüren Darüssaade Ağası Hafız Behram olmuştur. Behram Ağa; Sultan’a der ki: ‘Bursa’ya kaçalım buyuruluyor. Pekala, ama işler bittikten; Rusya’yı bir şekilde kandırıp İstanbul’dan çıkardıktan sonra, acaba ulus bizi yeniden kabul eder mi? 3. Napolyon’un halini gördünüz…’
Sultan Abdülhamit; Hafız Behram Ağa’nın fikrini doğru buldu ve Bursa’ya gitmekten/kaçmaktan vazgeçti.
Dönemin ünlü gazetecilerinden Basiretçi Ali Bey’in yazdıkları az bilinen - veya bilinmeyen! - tarihi bir konuyu bize ulaştırdı. Basiretçi Ali Bey’in kayıtlarına göre 2. Abdülhamit; ete çok düşkündü. - Gerçi Osmanlı hükümdarlarının çoğu et yemeklerine düşkündü. Boşuna gut hastalığından rahmetli olmadılar! - Et yemeklerine bayılırdı. Trakya yöresinde yetiştirilen koyunun etinin çok lezzetli ve doyurucu bulurdu. Basiretçi Ali Bey; 23 Mart 1898 tarihli saray kayıtlarında Padişah 2. Abdülhamit için hazırlanan akşam yemeğindeki menü listelemişti: Sebzeli bulyon çorbası, kuzu beyinli börek, salçalı pisi balığı filesi, enginarlı sığır filesi, ıstakoz kuşkonmaz, sülün ve karatavuk kebabı, pilav, zerde, yemişli kayısı tatlısı ve dondurma…
Basiretçi Ali Bey’in yazdıklarına bakılırsa; Yıldız Sarayı’ndaki muhteşem akşam yemeklerine İngiltere Büyükelçisi Henry Layard sıkça davet olunurdu.
Ali Hikmet İnce yazdı.
Süzme Haber